 |
Where malaria is a problem. In the last couple of years we have a definite re-emergence in Greece. (http://www.world66.com/asia/southeastasia/malaysia/lib/health/malaria)
|
Most of this blurb is written in my mother tongue and concerns the re-emergence of malaria in parts of Greece. It went extinct in the early 70's; but it’s now back!
Actually, Greece is rather famous in malaria literature for the rapid extermination of the disease during its post WWII development. Up to the end of WWII malaria was prevalent throughout the lowlands of Greece, many areas being “hyperendemic”. In the 50’s mosquitoes were combated using DDT and other deadly organochlorines. Many marshes were drained for anti-malarial reasons… A decade later the mosquitoes presumably gained resistance to specific pesticide compounds; then even more pesticides were used. Mosquitoes easily acted as a vector, since in those days many farm-working people frequently slept outside (back-porch etc), and were easily repeatedly infected – so the pesticides did little good. Also the marsh draining did little to stem mosquito survival – the great pool of infected people was the problem. An anti-malarial campaign did everything to fight both the mosquitoes, and more importantly to cure every single detectable case so as to remove the source from which the mosquitoes acquire the plasmodium microbes they transmit. Large-scale medical operations after 1957 campaigned to diagnose, cure and follow-up human carriers of the desease throughout the country. Every such person had to be medicated, and in certain areas health workers had to give the daily pill personally, to make sure it was taken. Up to 170 000 blood examinations per year were preformed. This is a remarkable task if you consider the travel and accessibility difficulties in hundreds of villages, in those days. Its amazing to think that within a few years malaria was eradicated in Greece; and no cases appeared from 1974 onwards.
Malaria resurfaced in Greece just a few years ago. Brought in no doubt by the large influx of South Asian immigrants who still host the Plasmodium microbes. The most amazing thing is that in some areas we have rapid rise of malaria in native human populations. In the Evrotas river valley for example we had 57 malarial cases diagnosed in 2011 (22 of these are in the resident Greek population). I’m afraid this issue is going to cause a fair bit of public hysteria and problems for wetland areas and biodiversity conservation. Media-driven hysteria and unruly politics may cause many wetlands to be drained, destroyed, poisoned.
The issue of sensitizing and informing people about what is happening is important. Lastly the potential of using larvivorous fish for biological control has arisen and is of particular interest in Greece. One of Greece’s most notorious alien fish species has been spread in the past for malarial control (the Mosquito Fish, Gambusia holbrooki) with widespread negative ecological consequences. We entertain the idea of using native fish as substitutes for vector control in Greece. Native small-sized insectivorous fish have been extirpated form manys small wetlands in Greece due to hydrological degradation and past wetland draining schemes, so many small wetlands have few of very imporverished native fish populations. Perhaps bringing the fish back is a way of providing some "biological control" for mosquito populations and sensitizing the public on the need to maintain "healthy wetlands".
I’m not a malariaologist, so any help here would be greatly appreciated (zogaris@gmail.com).
Ελονοσία στην Ελλάδα: Οι υγρότοποι και η εισαγωγή/επανεισαγωγή ιθαγενών ειδών ψαριών
Συζήτησα πρόσφατα με ερευνητές του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕEΛΠΝΟ) για το πρόβλημα αντιμετώπισης των κουνουπιών. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα τα κουνούπια διασπείρουν πολύ σοβαρά νοσήματα- των Ιο του Δυτικού Νείλου και την Ελονοσία.....
Ως πολύ πρόσφατα όλοι γνωρίζαμε οτι η ελονοσία είχε εξαληφθεί απο την Ελλάδα απο τις αρχές '70. Έχουμε όμως και πάλη ελονοσία και τα κρούσματα αυξάνονται! Το ΚΕEΛΠΝΟ σημειώνει ότι έχουν καταγραφεί κρούσματα ελονοσίας στον Ευρώτα, στο Ορχομενό Βοιότίας, στα Καλύβια Αττικής, στον Μαραθώνα Αττικής και αλλού. Κατά τη διάρκεια του 2011 στον Ευρώτα Λακωνίας έχουν δηλωθεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ συνολικά 57 κρούσματα ελονοσίας εκ των οποίων 27 σε Έλληνες, χωρίς ιστορικό μετακίνησης σε χώρες ενδημικές για ελονοσία, 7 σε αλλοδαπούς από μη ενδημικές χώρες και 23 σε αλλοδαπούς από ενδημικές χώρες (κυρίως από το Πακιστάν). Προφανώς μολισμένοι άνθρωποι ξαναέφεραν την ελονοσία στην Ελλάδα, όμως τωρα είναι πλέων και σε γιγενείς πληθυσμούς.
Όλα τα κρούσματα ελονοσίας, που έχουν καταγραφεί στη Λακωνία, οφείλονται στο πλασμώδιο vivax (P.vivax), το οποίο εμφανίζει συνήθως ηπιότερη κλινική εικόνα. Ένας υπερήλικας ασθενής στη Λακωνία, ο οποίος έπασχε από ελονοσία, απεβίωσε λόγω σοβαρών υποκείμενων νοσημάτων. Θεωρείται ότι η περίοδος μετάδοσης της ελονοσίας στην περιοχή έχει διακοπεί από τα μέσα Νοεμβρίου (το τελευταίο περιστατικό σε Έλληνα υπήκοο ανέφερε έναρξη συμπτωμάτων στις 18 Οκτωβρίου 2011). Το πρόβλημα θα εμφανιστεί πάλη την άνοιξη και πρέπει να μπορούμε να υποστηρίξουμε την αντιμετόπιση του στην Ελλάδα. Ένα ζήτημα έχει να κανει με την καλύτερη κατανόηση του προβλήματος. Εδώ συζητάμε λιγο για τα κουνούπια, τους υγρότοπους αλλά και τα ψάρια- τους δυνητικούς θηρευτές των κουνουπιών.
Μερικές παραδοχές για τα κουνούπια και τους υγρότοπους από την βιβλιογραφία:
Δεν πρέπει και δεν ωφελεί σε τίποτα να προωθηθούν αποξηράνσεις υγροτόπων για να μειωθούν τα κουνούπια. Αυτό είναι παράνομο βάσει διεθνών συμβάσεων, Κοινοτικών Οδηγιών καθώς και της Εθνικής νομοθεσίας που προστατευει τους υγρότοπους. Η καταπολέμηση της ελονοσίας στην Ελλάδα κατά το παρελθόν κερδίθηκε απο την Υγειονομική Υπηρεσία όχι απο τους εργολάβους αποξηράνσεων.
Πολυάριθμες έρευνες στο εξωτερικό δείχνουν ότι ένας υγιής φυσικός υγρότοπος με πλούσιο τροφικό πλέγμα παράγει πολύ λιγότερα κουνούπια από τα ρηχά και κατακερματισμένα νερά «αποξηραμένου υγροτόπου» όπου λείπουν οι φυσικοί θηρευτές των κουνουπιών (έντομα, αμφίβια, ψάρια, πουλιά)
Οι υγρότοποι με πιο μόνιμη κάλυψη νερού δεν παράγουν τις μεγάλες ποσότητες κουνουπιών που χαρακτηρίζουν μικρές συλλογές πρόσκαιρων νερών, ειδικά σε συνθήκες θερινής ανομβρίας. Ακόμη και οι πεταμένοι τενεκέδες και λάστιχα αυτοκινήτων ή άλλα σκουπίδια που δημιουργούν μικρο-συλλογές νερού μπορούν να παράγουν πολύ περισσότερα κουνούπια από έναν φυσικό καλαμιώνα σε υγρότοπο.
Ως προς την χρήση των ψαριών για την καταπολέμηση κουνουπιών σημειώνουμε τα εξής:
Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις αποτελεσματικότητας της μειώσης πληθυσμων κουνουπιών απο θηρευτές όπως ειναι τα μικρόσωμα εντομοφάγα ψάρια που τρώνε τα υδρόβια αυγά και λάρβες των κουνουπιών. Τα ψάρια είναι σημαντικό κομμάτι του τροφικού πλέγματος και η δράση τους όντος προσφέρει "οικοσυστημικές υπηρεσίες" και για τον άνθρωπο.
Στην Ευρώπη, Ευρασία και Αφρική έχουν προωθηθεί εδώ και χρόνια πολλά μικρόσωμα είδη ψαριών για την καταπολέμηση κουνουπιών σε υγρότοπος με γνωστότερο το αμερικανικό κουνουπόψαρο – Gambusia sp.. Αυτό είναι ξενικό είδος στην Ελλάδα. Πολλά είδη ψαριών τρώνε αυγά και λάρβες κουνουπιών και δεν θα έπρεπε να εισάγουμε ξενικά ειδη ψαριών σε φυσικά συστήματα για "βιολογική καταπολέμηση".
Σε πολλές περιοχές έχουν εισαχθεί ιθαγενή είδη ψαριών σε υδάτινες συλλογές οπου έλειπαν τα ψάρια (ορυζώνες, πηγάδια, ταμιευτήρες) και υπάρχουν αποδεδειγμένα παραδείγματα μείωσης των κουνουπιών και της ελονοσίας (π.χ. σε περιοχές στην Ινδία και Αφρική).
Ωστόσο η χρήση των ψαριών ως βιολογική καταπολέμηση δεν μπορεί από μόνη της να μειώσει την ελονοσία. Το θέμα αυτό απαιτεί περισσότερη έρευνα.
Τι πρέπει να ξέρουμε για την χρήση ψαριών για την καταπολέμηση κουνουπιών στην Ελλάδα (δικές μου ανεπεξέργαστες απόψεις):
Τα κουνοπόψαρα ή οι κουνουποφάγοι (Gambusia holbrooki) ΔΕΝ πρέπει αυθαίρετα να διασπείρεται σε φυσικούς υργότοπους ή βαρέως τροποποιημένους υγρότοπους και υδάτινα σώματα στην Ελλάδα (π.χ. τεχνητά κανάλια, αποστραγγιστικά δίκτυα, ταμιευτήρες). Υπάρχουν δημοσιευμένες αποδείξεις ότι τα κουνοποψαρα «καταβροχθίζουν» μεγάλη γκάμα της τοπικής μικρο-πανίδας και επιδρούν ανταγωνιστικά με ορισμένα ενδημικά είδη ψαριών. Μπορούν να προκαλέσουν και την εξαφάνηση ενδημικών ειδών. Σε φυσικές βιοκοινώτητες της Ευρώπης τα κουνοπόψαρα θεωρούνται μια μορφή "βιολογικής ρύπανσης" - δηλαδή έχουν σοβαρές αρνητικές συνέπειες και όταν εισβάλουν σε ένα υδάτινο σώμα είναι πρακτικά αδύνατο να εξαφανιστούν.
Ωστόσο, η άποψη μου ειναι οτι η χρήση του κουνοπόψαρου (ή άλλων ξενικών ειδών) σε μικρές υδατοσυλλογές κοντά σε σπίτια ("διακοσμητικά νερά", λιμνούλες, δεξαμενές, κ.α. ) ή ακόμη και σε ορισμένες περιπτώσεις σε τεχνιτους υγρότοπους μέσα σε πόλεις θα μπορούσε να διερευνηθεί ως εργαλείο καταπολέμησης κουνουπιών εφόσον το είδος δεν θα διασπείρεται πέρα απο τους χώρους αυτόυς (δηλ. σε παρακείμενα φυσικά συστήματα). Και εδώ απουσιάζει η έρευνα.
Στην Ελλάδα υπάρχουν ιθαγενή είδη ψαριών που τρέφονται με τα αυγά και λαρβες κουνουπιών. Πιστεύω οτι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ιθαγενή είδη για βιολογική καταπολέμιση των κουνουπιών – όμως αυτό δεν ειναι κατί τοσο απλό και απαιτεί ειδική έρευνα και στρατιγικό σχεδιασμό.
Πολλοί μικροί υγρότοποι στην Ελλάδα δεν έχουν ποια φυσικούς πληθυσμούς ψαριών επειδή έχουν υποβαθισθεί απο έργα αποξήρανσης ή άλλες μορφές ανθρωπογενων πιέσεων (υδρολογική υποβάθμιση κ.α.). Εκεί θα μπορουσαν, μετά απο μελέτη να γίνουν επανεισαγωγές ψαριών. Τονίζω αυτό απαιτεί έρευνα από ειδικούς σε αυτά τα θέματα (αποκατάστασης-επανεισαγωγών).
Είναι σκόπιμο να ερευνηθεί η βιολογική καταπολέμιση κουνουπιών με την χρήση ιθαγενών ψαριών στην Ελλάδα. Η πράξη της εισαγωγής/επανεισαγώγης προϋποθέτει τη σωστή επιλογή τοπικά ιθαγενών ειδών ψαριών που θα χρησιμοποιηθούν και την ελεγχόνμενη «εισαγωγή» τους σε υδάτινα σώματα. Βασικές παραδοχές για την εισαγωγή πρέπει να ειναι τουλάχιστον τα εξής: α) Εισάγονται ψάρια μόνο σε νερά όπου μπορεί να τεκμηριωθεί οτι προϋπήρχε το έιδους ψαριου ή τα υδάτινα σώματα ειναι προφανώς μεσα στην ίδια βιογεωγραφική περιοχή εξάπλωσης του συγκεκριμένου είδους ψαριού, β) Η έρευνα προυποθέτει γενετικούς ελέχγους και έρευνα των πληθυσμών που θα εισαχθούν (με σκοπό την διατήρηση της τοπικής βιοποικιλότητας των ψαριών σε γενετικό επίπεδο), γ) Εισάγονται ψάρια απο τις πιο κοντινές και βιογεωγραφικά συγγενικές περιοχές (λεκάνες απορροής που ειναι εντός της ίδιας βιογεγραφικής ενότητας), δ) Οι εισαγωγές γίνονται μετά απο μελέτη μόνο απο σοβαρούς ερευνητικούς φορείς και μετά από τοπική έρευνα, ανάπτυξη μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, και επιστημονική παρακολουθηση.
Τέλος ο Καθηγητής Π.Σ. Οικονομίδης μου θύμισε σήμερα ότι η λέξη “ελονοσία” προέρχεται από το «νόσος ελών». Νομίζω οτι είναι περισσότερο ανθρώπινη νόσος - τα έλη δεν φταίνε σε τίποτα. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε και το σημερινό πρόβλημα από την άποψη της ανθρώπινης υγείας αλλά και της διαχερισης των ευαίσθητων υγροτοπικών οικοσυστημάτων.
Ας συζητήσουμε αυτό το επίμαχο και σημαντικό πρόβλημα (zogaris@gmail.com).
Βιβλιογραφία / Resources
Bauer,Ν., et al. 2011. Connections between the habitat pattern and the pattern of the mosquito larval assemblages. BIOLOGIA, 66: 877-885.
Chase, J.M. & Shulman, R.S. 2009. Wetland isolation facilitates larval mosquito density through the reduction of predators. Ecological Entomology, 34: 741–747
Das MK & Prasad RN. 1991. Evaluation of mosquito fish Gambusia affinis in the control of mosquito breeding in rice fields. Indian J. Malariol. 28:171–77.
 | ||
Don’t forget mosquitoes suck plant juices too, only the females bite us - transmitting the disease! Photo from researchers in Mali http://www.sciencedaily.com/releases/2010/11/101108102604.htm
|
Jonathan M. Chase, J.M. & Knight, T.M. 2003. Drought-induced mosquito outbreaks in wetlands. Ecology Letters, 6: 1017–1024.
Howard,AFV, Zou, G. and Omlin, F.X. 2007. Malaria mosquito control using edible fish in western Kenya: preliminary findings of a controlled study BMC PUBLIC HEALTH , 7:199.
Ακολουθούν σύνδεσμοι που αναφέρονται στα κουνούπια και στη νόσο- ενημερωθείτε!
 |
Read these tips on how to protect yourself. http://joendzulo.com/10-tips-to-end-malaria/
|
 |
Courtesy of fellow blogger who talks about holistic ways to think about parasites. http://blog.sejalvora.com/2010/08/17/the-truth-about-malaria/
|
 |
Always read wiki (and support it!) http://en.wikipedia.org/wiki/Malaria
Not just media hype in Africa. http://www.africaw.com/forum/f17/malaria-and-how-malaria-kills-in-africa-symptoms-t2585/
|
